Chce się żyć reż. Maciej Pieprzyca

Jakiś czas temu ktoś zapytał mnie o tytuł filmu godnego poświęcenia mu cennych dwóch godzin, które na ogół trwają kinowe produkcje. Odesłałam tę osobę na wybrane blogi recenzenckie podejmujące się tematu, bo sama ze smutkiem stwierdziłam, że już dawno takiego filmu nie widziałam. Niedługo później przypadek sprawił, że nie tyle obejrzałam film godny polecenia, co zobaczyłam jeden z najważniejszych w mym życiu obrazów. Tak, najważniejszych, dlatego proszę Cię, mój drogi czytelniku, byś mój tekst przeczytał od deski do deski lub… nie czytał go wcale.

Mateusz to zwykły młody chłopak. Interesują go gwiazdy i wszechświat. Ma rodzeństwo i wspaniałych rodziców, którzy są dla niego wzorem (zwłaszcza ojciec). Jest szczęśliwy, często się śmieje, a gdy nikt nie widzi, ocenia, za pomocą samodzielnie dobranej skali, kobiece biusty. Normalne życie dorastającego chłopaka? W zasadzie tak, nie licząc jednego szczegółu – Mateusz nie jest w stanie wymówić ani jednego słowa. Od urodzenia cierpi na chorobę, która uniemożliwia mu wyartykułowanie choćby jednego słowa, chodzenie (porusza się na wózku inwalidzkim) czy posługiwanie się rękoma (w tym samodzielne jedzenie, kąpiel i inne podstawowe czynności) – chłopak jest według lekarzy rośliną.

Jak bardzo lekarze się mylili, przekonujemy się szybko. Mateusz nie tylko rozumie otaczającą go rzeczywistość, nie tylko racjonalnie myśli, ale też przeżywa i czuje – daleko mu do wspomnianej rośliny. Na drodze swojego burzliwego życia poznaje wiele osób. Ci, którzy teoretycznie powinni wiedzieć o jego chorobie najwięcej, tak naprawdę nie wiedzą nic lub bardzo mało. Najwięcej człowieka w Mateuszu dostrzegają osoby nijak związane z medycyną, to one pokazują mu świat i życie takim, jakim sami przeżywamy je na co dzień. Pojawia się też kobieta, która trwale odmieni rzeczywistość chłopaka. Odmieni ją, bo nie tylko ma odpowiednią ku temu wiedzę, nie tylko słucha swej intuicji, ale przede wszystkim posiada wiarę. Wiarę, dzięki której zobaczyła w Mateuszu to, czego nie widzieli inni.

http://www.filmweb.pl/

Doprawdy, bladego pojęcia nie mam, dlaczego obejrzałam ten film dopiero teraz – tak późno. Dlaczego nie wybrałam się na seans tuż po premierze i niezwłocznie nie opowiedziałam Wam o nim. Być może (oglądając uprzednio zapowiedzi tego filmu) obawiałam się kolejnej ckliwej opowiastki o niepełnosprawnym, któremu życie dokopuje, ale i tak wszystko kończy się przesłodzonym happy endem. Oj, jakże się pomyliłam…

Nie było ckliwości, nie było skrajności i nie było marnie wykreowanych ról. Był tylko i wyłącznie porażający realizm i świetne, profesjonalne aktorstwo. Pamiętam, że gdy po raz pierwszy widziałam zapowiedź Chce się żyć w reżyserii Macieja Pieprzycy, nie rozpoznałam od razu odtwórcy głównej roli, czyli Dawida Ogrodnika (kojarzyć go możemy z kreacji „Rahima” w Jesteś Bogiem). Ten młody aktor był na tyle autentyczny, że byłam przekonana, iż patrzę na człowieka, który faktycznie na co dzień zmaga się z poważną chorobą. Dopiero seans przyniósł mi totalne zaskoczenie i stu procentowe uznanie dla zdolności Ogrodnika. Do tej pory za wzór aktorski dla ról, w których ktoś odgrywał osobę niepełnosprawną, służyli mi Dustin Hoffman za rolę w Rain Manie oraz Leonardo DiCaprio za Co gryzie Gilberta Grape’a. Teraz do tej dwójki, w sposób w pełni zasłużony, dołącza Dawid Ogrodnik – młody człowiek, który ma niebywały talent i wróżę mu jeszcze wiele sukcesów na polu zawodowym.

Jak już wspomniałam, przed seansem obawiałam się, że Chce się żyć to kolejna opowiastka, która uraczy widza skrajną wizją życia z niepełnosprawną osobą. Opcja pierwsza: całość będzie stanowić przejaskrawioną i przesłodzoną historyjkę o „biednym dziecku”, do którego los się uśmiechnął. Opcja druga: obraz pokaże codzienność niepełnosprawnego (i jego najbliższych) tak, jak na ogół lubią to serwować media, czyli istną gehennę, krzyż, który Bóg zesłał w gorzkim postanowieniu testowania wiary swoich „owieczek”, koszmar niemal równy naturalnemu kataklizmowi. W obrazie Pieprzycy nie ma ani jednego, ani drugiego. Nie ma słodkiej opowiastki, bo nie brak tu gorzkich i do bólu autentycznych scen wyjętych z prawdziwego życia osób zmagających się z chorobami. Nie ma tu idealnych rodziców, którzy wbrew wszystkiemu walczą – to ludzie bardzo kochający swojego syna, ale nadal tylko ludzie… nie istoty bez wad, odporne na wszystko i wykazujące się ponadludzką wytrzymałością. Jednocześnie nie są to też osoby, które ból istnienia mają wypisany na twarzy i sprawiają wrażenia, jakoby spotkała ich kara najgorsza z możliwych. Są to najzwyklejsi rodzice, którzy żyją z Mateuszem tak normalnie, jak to tylko możliwe. Rodzice szczęśliwi ze swojego rodzicielstwa mimo przeciwności losu.

http://www.filmweb.pl/

I to jest w tym filmie najpiękniejsze. To jest to, co każe mi Wam powiedzieć: proszę, obejrzycie go wszyscy, bez wyjątku! Jeśli chcecie zobaczyć prawdziwy obraz osób niepełnosprawnych, jak i najbliższych, którzy z nimi żyją, to koniecznie się z nim zapoznajcie! Chce się żyć mianuję dla Was pozycją obowiązkową. Dzięki Pieprzycy i aktorom w filmie występującym (zwłaszcza dzięki Ogrodnikowi) ujrzycie niepełnosprawnych jako ludzi – takich samych jak Wy. Nie kosmitów z innej planety, nie istoty, które już na starcie trzeba spisać na straty. Przestaniecie traktować każdego niepełnosprawnego tak samo, przestaniecie każdego z nich mierzyć jedną miarą, już nigdy więcej nie spojrzycie na osobę chorą fizycznie, jak na niepełnosprawną umysłowo (bo wyobraźcie sobie, że te dwie dysfunkcje wcale nie muszą iść w parze, o czym wielu zdrowych notorycznie zapomina albo zwyczajnie nie wie).

Ten film to przede wszystkim szansa dla osób niepełnosprawnych, że ci, którzy nie mają na co dzień większych problemów ze zdrowiem, wreszcie spojrzą na te osoby tak, jak należy – jak na pełnoprawnych ludzi, którzy mają takie same szanse na normalne życie jak każdy inny. Na zdobywanie wykształcenia, na pracę, na rozwijanie pasji, na miłość. Kurcze, nawet na seks (bo seks dotyczy także niepełnosprawnych – że tak pozwolę sobie zasiać nutkę zgorszenia w waszych umysłach).

W życiu niepełnosprawnych wiele się zmieniło – na lepsze. Nie tylko dzięki zmianom w systemie, ustawodawstwie itd., które to i owo im ułatwiły, ale i ze strony samych niepełnosprawnych, w ich postrzeganiu świata oraz siebie samych. Te osoby już nie boją się panicznie wyjścia do ludzi, jak to kiedyś miało miejsce, nie boją się rozwijać, nie boją się walczyć i pokazywać, że zasługują na wszystko to, co najlepsze. Zatem, skoro oni zrobili milowy krok na przód, to pora także na Ciebie, Ciebie i Ciebie – na Was wszystkich. Na zmianę waszego sposobu postrzegania tych osób. Na to byście w nich uwierzyli, tak jak uwierzono w Mateusza. Czy warto? Już oni wam udowodnią, że warto.

Jeśli kiedyś, jakimś wspaniałym zbiegiem okoliczności, zdarzy się, że pan Maciej Pieprzyca przeczyta mój wpis, to pragnę mu z tego miejsca gorąco podziękować za ten film. Wiele dobrego Pan zrobił, tworząc ten obraz – nie wiem, czy zdaje sobie Pan sprawę z tego, jak wiele. Kawał dobrej roboty! Gratuluję!

A Wam wszystkim gorąco polecam ten film. To kawał porządnej i wartościowej lekcji dla każdego. Dla tych, którzy widzą w niepełnosprawnych tylko to, co złe. Dla tych, którzy się ich boją. Dla tych, którzy boją się życia z nimi. Dla tych, którzy nie chcą w nich uwierzyć. Obejrzyjcie – dla siebie i dla nich. Po stokroć – warto!