"Dziewczynka, która widziała zbyt wiele" Małgorzata Warda

wydawnictwo: Prószyński i S-ka

data wydania: 9 lutego 2012

ISBN: 978-83-7839-034-3

liczba stron: 320

Nie tak dawno temu, bo w kwietniu tego roku, miała miejsce premiera kolejnej książki autorstwa – dobrze znanej wielu czytelnikom, blogerom i recenzentom – Małgorzaty Wardy pt. „Jak oddech”. Nie miałam jeszcze przyjemności zapoznać się z jej treścią, ale pojawienie się na rynku tej nowości przypomniało mi, że w mojej domowej biblioteczce są już dwa tytuły, które wyszły spod pióra tej pisarki. Obiecałam sobie, że jak najszybciej sięgnę po jeden z nich i osobiście przekonam się, na czym polega fenomen twórczości Wardy, tak często podkreślany przez innych recenzentów.

Słowa danego sobie dotrzymałam i tak oto jestem świeżo po lekturze „Dziewczynki, która widziała zbyt wiele”. O ile sama tematyka powieści nie jest tą z kategorii łatwych, lekkich i przyjemnych, to już na starcie uwagę czytelnika zwraca ujmująca okładka książki, z  kolorystyką idealnie współgrającą z całością. Postać siedzącej dziewczynki w zielonej sukience i z kwiatkiem we włosach, odwróconej tyłem, stwarza specyficzny klimat z wyraźnie zaakcentowaną nutką tajemniczości. Może nawet obawy? Obawy przed poznaniem historii, która za chwilę otworzy przed nami swoje karty…

zdjęcie pobrane z serwisu Facebook za zgodą Pisarki

A jest się czego obawiać, bo okazuje się, że to opowieść mocna, przerażająca i dająca do myślenia. Pojawia się w niej dwoje młodych bohaterów: Ania oraz jej brat Aaron, którzy odgrywać będą kluczową rolę. Ich szczenięce lata nie są usłane różami, codzienność nie jest nieustającą sielanką w gronie rodzinnym. Ojciec rodzeństwa nie żyje od kilku lat, a matka –  pogrążona w depresji (od momentu utraty męża) – nie jest w stanie poradzić sobie z samą sobą, a co dopiero z dwójką dzieci. Skutki tego łatwo przewidzieć: Ania i Aaron są bardzo zaniedbani, często głodni, odstają od swoich rówieśników w szkole. Doświadczają na sobie bolesnej prawdy, że dzieci są okrutne, ponieważ rówieśnicy nie przepadają za rodzeństwem, a szczególnie dokuczają dziewczynce. Mimo wszystko dzieci nie są pozostawione samym sobie – mają ciotkę Gabrysię, która przychodzi im na ratunek w kryzysowych momentach. Nawet zabiera je do siebie i razem ze swoim partnerem, Andrzejem,  zapewnia im opiekę. Mimo to sytuacja rodzeństwa nie polepsza się…

Nie polepsza się, a pogarsza. Wydaje się, że od tych dwojga świat odwrócił się plecami i  nie chce zmienić pozycji. Jeśli w ich życiu nie dzieje się dobrze, to nigdy nie jest tak źle, by nie mogło być gorzej. Ciężka to opowieść, przytłaczająca i wywołująca w czytelniku silne emocje: współczujemy bohaterom, nie pozostajemy obojętni na niesprawiedliwość, która ich spotyka. Choć to fikcja literacka, to i tak ani na chwilę nie opuszczało mnie przeświadczenie, że jest w tej relacji o losach Ani i Aarona wiele prawdy życiowej – przecież podobne historie zdarzają się często… W książce Wardy przeraża realizm ukazanych faktów i sytuacji, mocno zaakcentowane zostały aspekty społeczne: obojętność, brutalność, przemoc, osamotnienie, przymykanie oczu na realne problemy… To przejmujący ładunek tej powieści.

Początkowo miałam wrażenie, że autorka nie weszła zbyt głęboko w emocje Ani i Aarona, że na tym polu można by było jeszcze wiele zdziałać. Jednak po chwili przyszła refleksja… Niby czemu miałoby to służyć? Temu, by książka jeszcze mocniej przygniatała emocjonalnie? To nie jest potrzebne, więc ostatecznie cieszę się, że powieść przybrała taki kształt, a nie inny.

Komu ją polecam? Wytrzymałym psychicznie, tym, którzy nie boją się mierzyć z ludzkim cierpieniem i naprawdę poważnymi problemami. Tym, którzy nie gustują w opowiastkach o niczym, ale oczekują od lektury, że ich głęboko poruszy. Ja sama do pisarstwa Małgorzaty Wardy niebawem powrócę.

Ocena: 5/6

Recenzja bierze udział w wyzwaniu: "Polacy nie gęsi, czyli czytajmy polską literaturę!".