"Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet" Stieg Larsson

tłumaczenie: Beata Walczak-Larsson

tytuł oryginału: Män som hatar kvinnor

seria/cykl wydawniczy: Millennium tom 1, Czarna Seria

wydawnictwo: Czarna Owca

data wydania: 4 listopada 2008

ISBN: 9788375540598

liczba stron: 640

Tam, gdzie zaczyna się wieczór, tam rozpoczyna się święto dla duszy. Tam, gdzie otwiera się książkę, tam oczy mają swoją ucztę. Tam, gdzie jej fabuła wciąga nas w swój świat, tam ciało traci kontrolę nad umysłem, który nie może (i nie chce!) przerwać czytania… A gdy w końcu nadchodzi kres, gdy poznasz już treść ostatniej strony tej wyjątkowej książki, czujesz trudny do opisania żal i smutek, bo wiesz, że drugą tak dobrą opowieść będzie trudno znaleźć…

Plakat szwedzkiej adaptacji filmowej
książki z 2009 roku

Na szczęście dobre książki nie zacierają się w pamięci. Wystarczy chwila spokoju, ulubiona muzyka w tle i może lampka wina dla smaku, by bez problemu powrócić do tego z lekka sennego klimatu… Do terenów, gdzie okres zimowy potrafi pokazać swoje najgroźniejsze oblicze – do Hedestad. Do bohaterów, którzy – mimo że są rodziną – robią wrażenie zupełnie obcych dla siebie ludzi. Czego można się jednak spodziewać po rodzinie, w której rządzą pieniądze i interesy? Jednak okazuje się, że i tu są ludzie, dla których miłość i rodzinne więzy mają większe znaczenie niż wszechobecna mamona.

Senior klanu Vangerów, Henrik, jest tego żywym dowodem. Bardzo cenił pewien dowód pamięci – wnuczka jego brata, Harriet, wysyłała mu z okazji urodzin zasuszony kwiat. Gdy pewnego roku ten rytuał nie został dopełniony, dla Henrika był to sygnał, że stało się coś złego. Okazało się, że Harriet zaginęła bez śladu – nikt nie miał pojęcia, co się z nią stało. Podejrzewano morderstwo, ale nigdy nie odnaleziono zwłok młodej, bo szesnastoletniej wtedy, dziewczyny.

Henrik, który traktował Harriet jak własną córkę, której nigdy nie miał, za punkt honoru postawił sobie rozwikłanie zagadki. Całe lata zajęło mu prowadzenie prywatnego śledztwa, pod naporem zebranej dokumentacji zaczęły uginać się regały w jego domu. Na nic to się jednak zdało, bo – nie licząc maleńkich tropów – nadal nie było wiadomo, co się stało
z dziewczyną.

Wtem na horyzoncie pojawia się osoba, która, gdyby tylko zechciała, mogłaby spróbować na nowo poruszyć sprawę zaginięcia Harriet i może nawet dojść prawdy. Tą osobą jest dziennikarz Mikael Blomkvist, którego kariera zawodowa legła w gruzach po opublikowaniu artykułu na temat pewnej „grubej ryby”. Walka z panami świata interesów na ogół nie kończy się dobrze dla słabszej strony, a dla Mikaela oznaczało to nawet kilkumiesięczny pobyt w więzieniu. Zatem, co taki człowiek może zdziałać w sprawie sprzed wielu lat, która dotyczy kompletnie nieznanych mu osób? Okazuje się, że wiele, jeśli tylko wykorzysta swoje umiejętności i do współpracy zaprosi niesamowicie ekscentryczną i oryginalną osobę, jaką jest Lisbeth Salander.

"Dziewczyna z tatuażem" z 2011 roku

Ach! Zapomniałam wspomnieć, że cała ta historia to fabuła książki autorstwa ojca szwedzkiego kryminału, którym był (i nadal jest!) Stieg Larsson – czyli pierwszego tomu trylogii „Millennium” pt. „Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet”. Tak się poddałam opowieści, wczułam w sytuację bohaterów, że prawie zapomniałam, że to przecież tylko książka…

Zazwyczaj o atutach danego tytułu mam ochotę opowiadać na lewo i prawo, wyłuszczając dokładnie, który z elementów zasługuje na wyróżnienie. W tym przypadku również chcę to zrobić, ale jest ich tak dużo i są tak wyraziste, że zwyczajnie nie wiem, od czego zacząć…

Może od rażącego w oczy słowa „bestseller” na okładce? Tak, ta książka jest bestsellerem – sprzedała się w porażającym nakładzie, a to na ogół oznacza, że na dany tytuł jest moda i tylko dlatego jest rozchwytywany, a pod względem literackim nie ma zbyt wiele do zaoferowania czytelnikowi. I tu czeka nas pierwsza miła niespodzianka, bo okazuje się, że „Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet” to powieść, która sprzedała się tak dobrze nie bez powodu i na pewno nie pod wpływem wszechobecnego szału, wywołanego reklamą w mediach. Książka sprzedała się tak dobrze, bo jest jednym z najlepszych kryminałów ostatnich lat! I nie przesadzam tu ani trochę…

Mamy co prawda specyficzny nastrój w powieści, nie poraża nas zawrotne tempo akcji (przynajmniej na początku), ale za to jaki klimat (dosłownie i w przenośni) tu panuje! Chłodny (wręcz mroźny), mroczny, jaskrawy i maksymalnie wciągający.

Absolutnym atutem pierwszego tomu trylogii są bohaterowie. Śmiało można powiedzieć, że to mistrzostwo konstruowania postaci – autor daje nam możliwość poznania myśli każdej z nich i wnikliwie je przeanalizować. Jednak najbardziej wyraziste są: Henrik, Mikael i Lisbeth. O każdym z tych bohaterów mogłabym napisać osobną recenzję, ale tego już wam oszczędzę i skupię się na ostatniej wymienionej przeze mnie postaci. Lisbeth to młoda dziewczyna uznana przez społeczeństwo za aspołeczną, upośledzoną, wymagającą opieki kuratora (mówiłam o podejrzeniu, że cierpi na zespół Aspergera?). Pikanterii w jej przypadku dodaje styl życia dziewczyny, sposób ubierania się czy odnajdywania się w towarzystwie – czarne ubrania, specyficzny makijaż, tatuaże, szczupła budowa ciała, chadzanie własnymi ścieżkami, ignorowanie innych oraz zasad panujących w społeczeństwie, biseksualizm, niesamowity dryg do włamywania się do cudzych komputerów… Według niektórych to ogromna dawka inteligencji, bystrości i przenikliwości zamknięta w niemal anorektycznym ciele, a dla wielu – wyrzutek społeczeństwa. Tak specyficznej, pociągającej i intrygującej bohaterki dawno nie miałam okazji poznać…

Stieg Larsson
źródło: www.lubimyczytac.pl

Uff… Sama historia jest bardzo misternie utkana – nie brak jej szczegółowości i elementu zaskoczenia w momencie, gdy już wydaje nam się, że wszystko wiemy. W chwili gdy sytuacja zdaje się być jasna i podejrzewamy, że jesteśmy na finiszu całej zagadki, okazuje się, że jest jeszcze coś, co trzeba rozgryźć. I wreszcie, gdy wydaje nam się, że cała historia skończy się dobrze i „wszyscy będą żyli długo i szczęśliwie”, dostajemy solidne ukłucie ostrym szpikulcem pod samo żebro. Przecież nie tak miało się to skończyć! Ale, ale… Przede mną jeszcze dwa tomy trylogii! To najwspanialsza perspektywa na moją najbliższą, czytelniczą przyszłość…

Mówi się żartobliwie, że dobry seks to taki, po którym nawet sąsiedzi wychodzą na papierosa. Parafrazując te słowa, powiem, że dobra powieść to taka, po przeczytaniu której nawet niepalący czytelnik ma ochotę po niego sięgnąć. Gdzieś tu kiedyś jeden był… samotny i zapomniany… Macie może ogień?

Ocena: 6+/6

Recenzja bierze udział w "Kryminalnym wyzwaniu" oraz "Czytamy Polecane Książki" (z polecenia wielu blogerów, m.in. Pauliny).